در این نوشتار که به تحلیلی از اقتصاد سیاسی افغانستان پرداخته می شود. یکی از مسایلی که امروزه جوامع درحال توسعه و جوامع شرقی را بیش از سایر جوامع به خود درگیر نموده، مسئله و پدیده ای بنام «جنگ» است. این پدیده وحشت آور مورد تحلیل‌های اقتصادی تحت موضوع «اقتصاد جنگ» قرار گرفته است به این امید که بتواند کمکی به حل موضوع یا کاهش اثرات و تنش های آن نماید. سرنوشت افغانستان و سایر کشورهای جهان سوم، آنچنان که تاریخ تجربه کرده است؛ همواره آبستن بحران و چالش‌های خرد و کلان سیاسی، اقتصادی، قومی و قبیله ای است. این تنش‌ها و بحران‌ها است که مقوله «اقتصاد جنگ» را می‌سازد که از سرفصل‌های مهم مدیریت‌های کلان اقتصاد محسوب می‌شود. امروزه این گونه تنش‌ها باید مورد رصد و بررسی قرار گیرد تا بتوان از آسیب‌های جدی آن تا حدی جلوگیری نمود.
در بازار خرید و فروش ارز، ما روزانه شاهد داد و ستد دلار زیادی هستیم، یکی از معضلات خریداران در این خصوص ترس از خرید دلار تقلبی بودن آنهاست و از دست رفتن سرمایه آنها میباشد لذا در این پست ما راههای تشخیص دلار تقلبی از اصلی را برای شما آماده کردیم تا بتوانیم با بخشی از این راهکارها ریسک خرید دلار تقلبی را به کمترین حد ممکن کاهش دهیم.
اگر جمعیت 1 میلیارد و 394 میلیون تنی چین را با کشورهای جهان در مقایسه بگیریم، جمعیت این کشور بزرگ برابر خواهد بود با جمعیت 33 کشور جهان.
تولید ناخالص داخلی (براساس معیار اسمی): 20 میلیارد و 367 میلیون دالر (114مین اقتصاد بزرگ جهان)
جنگ افغانستان جنگ مواد مخدر است، افغانستان ۹۰ درصد تریاک جهان را فراهم می‌کند، افغان‌ها سالانه اضافه تر از ۶۰ درصد عایدشان را به خاطر دسترسی به خدمات اساسی رشوت می‌دهند، حکومت افغانستان تنها فی‌صدی کمی از عواید گمرک‌هایش را به دست می‌آورد، از میدان هوایی کابل، بلخ و هرات سالانه میلیون‌ها دالر به صورت نقد پول‌شویی و از افغانستان قاچاق می‌شود و یا هم یکی از منابع مهم تمویل داعش و طالبان استخراج غیرقانونی و قاچاق معادن افغانستان به بیرون از کشور است. این‌ها همه نمونه‌های بارز از روایت‌های است که ما روزانه به شکل انفرادی از فعالیت‌های بازیگران اقتصاد جرمی افغانستان می‌شنویم اما کمتر به شبکه و افرادی که در عقب این ماشین مخوف مافیایی در داخل و بیرون از حکومت افغانستان و منطقه است می‌پردازیم.
وقوع زلزله‌یی با قدرت ۷.۵ درجه (ساعت ۱ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر ۲۶ ماه اکتوبر سال ۲۰۱۵ میلادی) در امتداد کوه‌های هندوکش در افغانستان، ، یکی از زلزله‌های بزرگ این منطقه طی یک قرن خوانده شد. علت وقوع این زلزله گسل معکوس زمین بود. مرکز این زلزله در حدود ۷۰ کیلومتری جنوب‌شرق شهر فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان، و در عمق حدود ۲۰۰ کیلومتری سطح زمین بوده است. این زلزله برخلاف زلزله‌ی ۷.۶ ریشتری که در سال ۲۰۰۵ در پاکستان رخ داد، خسارات و تلفات کمتری از خود برجای گذاشت. این زلزله‌ی مهیب ۲۹۶ نفر را در افغانستان و پاکستان کشت و ۱۷۳۰ نفر را زخمی ساخت. پس از وقوع این زمین‌لرزه، افغانستان شاهد چندین زلزله‌یی نسبتاً خفیف دیگر نیز بوده است. در آخرین مورد، به روز یک‌شنبه، ساعت ۲ و ۵۸ دقیقه‌ی بعد از ظهر، زمین لرزه‌یی به‌شدت ۶.۶ درجه ریشتر شرق کشور و بخش‌هایی از پاکستان و هند را تکان داد.
براساس گزارش‌های تازه که از سوی نهاد پژوهشی «گلوبل ویتنس» منتشر شده، سالانه بیشتر از 561 هزار تن تالک یا پودر بچه‌ها از افغانستان به پاکستان قاچاق می‌شود.
در تازه ترین گزارش اداره بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان "سیگار" آمده است که بعد از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی امریکا به توسعه اقتصادی پایدار در این کشور اهمیت نداد.
1. کاهش در لیلام اسعار خارجی بانک مرکزی با درنظرداشت تقاضای مارکیت به دالر
افغانستان یک کشور وارداتي است و از لحاظ فنی دارای کسری بیلانس تادیات مواجه میباشد، اگر چه عملا نظر به کمک های خارجی بیلانس تادیات افغانستان مازاد است، اما مثبت بودن این بیلانس بستگی به ادامه کمک ها خارجي دارد. از سوی دیگر با این واقعیت، ما یک بخش کوچک و محدود مالی داریم که نمیتواند به تمام نیازمندهای کشور پاسخ دهد، بشمول پرداخت، تسویه وتصفیه حسابهای تجاری افغانستان. بناء در این مورد، ما نیاز به نگه داشتن نمایندګیهای بانک های خارجی در کشور برای تسهیل انتقال پول و تصفیه حسابات تجاری داشته میباشیم. خاصتا وقتیکه تهدید هر گونه تحریم سیاسی یا فنی مواجه باشیم ،طوریکه ما درسال ۲۰۱۴ شاهد بودیم که FATF خواهان تصویب قوانین مبارزه با تمویل تروریزم و مبارزه با پول شویی AML / CFT از حکومت افغانستان بود وبانکهای داخلی افغانستان مواجه به مشکلات داشتن حسابهای دالری غرص تصفیه حسابات تجاری در خارج ګردیده بود.در چنین شرایط، نمایندګیهای بانک ها خارجی قادر به پرداخت وجوه هستند ، واگر به هر دلیلی حسابهای خارجی شان مسدود شده باشند، می توانند با شبکه داخلي خود حساب را تصفیه نمایند، چرا که آنها حضور بیشتری نسبت به بانک های داخلی افغانستان در خارج دارند. این هرگز به این معنی نیست که ناظر نظام بانکداري باید بر استانداردها و معیاری های نظارتی سازش کند، اما قطعا این بدین معنی است که یک ناظر باید تمام محدودیت های قانونی را که مانع فعالیت موثر و مفادآوری نمایندګیهای خارجی میګردد،رفع نماید.
امروزه در افغانستان و مخصوصن در شهر کابل کمتر کسی دریافت خواهید کرد که از کیفیت آب زیرزمینی شکایت نداشته باشد که متاسفانه یکی از عوامل اصلی آلوده شدن آب های زیرزمینی شهر کابل شهروندان شهر کابل میباشند. عدم فهم درست از آلودگی آب های زیرزمینی و استفاده بیش از حد از این ذخایر استراتیژیک حیاتی پایتخت را با خطر سونامی خاموش مواجه ساخته است. تلفات ناشی از آلوده گی آب و هوا و خاک خیلی بیشتر از جنگ ها در افغانستان میباشد. طبق آمار اداره محیط زیست تنها در کابل سالانه تا سه هزار نفر از اثر آلودگی هوا میمرند و از آمار تلفات ناشی از آبهای آلوده و خاک ارقامی در دست نیست، اما گفته میتوانیم که این کمتر از آلودگی هوا نخواهد بود. این یعنی سونامی خاموش (Silent Tsunami). متاسفانه ما و تمام شهریان عزیز شهر کابل در آلودگی سهم داریم.
عبدالقدیر فطرت از ولایت زیبای بدخشان که بعنوان معاون اول و سرپرست بانک مرکزی در رژیم مجاهدین به رهبري استاد ربانی کار کرده است، در کتاب خود زیر عنوان « تراژیدی کابل بانک» که چند روز قبل به زبان انگلیسی در آمریکا به چاپ رسید تلاش کرده است تا اسرار مهم را در ارتباط به بحران کابل بانک افشا کند. من کتاب مذکور را که ۶۵۳۳ صفحه در نرم افزار کیندل دارد را تا اخیر به دقت کامل مطالعه نودم و اینک موارد ذیل را بعنوان فشرده این کتاب می نویسم. هر چند می خواهم «خلاصه این کتاب را با تبصره خودم» اگر رضای خداوند متعال باشد در هفته آینده بصورت تخصصی و مفصل تحریر نمایم؛ به آنهم فشرده اخص کتاب را قرار ذیل تحریر می دارم.
بانک مرکزی (Central Bank) ستون فقرات نظام بانکداری و مالی کشورها تلقی می گردد. بانکهای مرکزی نقش بسیار مهم وحیاتی در اقتصاد کشورها دارند و موفقیت آنها یکی از اولویت های امور حکومتداری خوب (Good Governance) در سراسر جهان بشمار می رود. هرچند این نوشته مبتنی بر تحقیق کیمی نیست به آنهم می تواند برای باز کردن یک گفتمان تازه در مورد کارکرد بانک مرکزی کشور مؤثر واقع شود. از آنجاکه تبصره در مورد وضعیت و کارکرد بانک مرکزی ایجاب بحثهای طولانی دارد بناً من خواستم فقط در باره ده مورد از ناکامی های د افغانستان بانک (Da Afghanistan Bank) بصورت کیفی بنویسم و بگذارم خواننده گان گرامی خودشان در هر مورد آن جستجو و تحقیق بیشتر نمایند و به نتایج دقیق تر تحقق یابند. بناً این نوشته فقط ده مورد که در آن بانک مرکزی بنظر من ناکام است را بررسی می کند.
به دلیل مشکلات امنیتی و محاط بودن افغانستان به خشکه، تقاضا برای عرضه‌ی خدمات ترانسپورت هوایی، همه ساله رو به افزایش است، اما شرکت‌های هواپیمایی افغانستان به دلیل مشکلات اقتصادی و امنیتی، سیاست آسمان باز و کم‌مهری دولت نسبت به این شرکت‌ها، در حال حاضر در سراشیبی سقوط قرار گرفته‌اند. 
۱. دریافت سالانه حدود 400 میلیون دالر حق العبور؛